Bekrachtiging & straf
Er bestaan twee soorten bekrachting
Een positieve bekrachtiger verhoogt de kans op de respons die aan de bekrachtiger voorafgaat doordat deze verkregen kan worden door de respons te vertonen. Positief wil zeggen dat er iets wordt toegevoegd aan de omgeving. De hongerige rat wordt beloond met eten (positieve bekrachtiger) als hij de hendel overhaalt (respons). Dit heet operante beloningsconditionering. Bij mensen kunnen we denken aan geld als beloning, maar ook aan complimenten of meer vrijheden zoals gedetineerden krijgen bij goed gedrag. Bij een negatieve bekrachtiger moet gedacht worden aan een poging om pijn of straf te vermijden, waarbij negatief wil zeggen dat er iets wordt weggehaald uit de omgeving. Dit wordt aversieve operante conditionering genoemd. De rat van Skinner kon bij een bepaald experiment een elektrische schok die hij kreeg toegediend via het metalen rooster beëindigen door de hendel neer te halen. In het dagelijkse leven kunnen we denken aan het voorbeeld van de puber die zijn kamer opruimt om gezeur van zijn moeder te voorkomen. |
Er worden twee soorten straf onderscheiden
Het gaat bij straf om een verandering in de omgeving teneinde bepaald gedrag laten afnemen. Positieve straf is het toedienen van een onaangename stimulus, zoals een pijnprikkel, een afkeurende blik of harde woorden. Een negatieve straf is het wegnemen van een aangename stimulus, zoals het inhouden van zakgeld, de computer afnemen of het ontnemen van de vrijheid na het plegen van een misdrijf. Straf heeft de bedoeling om gedrag te doen verdwijnen. |